صفر تا صد کندو عسل
پرورش زنبور عسل قدمت دیرینه ای دارد و سالیان درازی است که بشر به دنبال زنبورداری و تولید عسل بوده است. زنبورداران کاملا آگاهی دارند که زنبورها در فصل بهار، عسل تولید می کنند. به گروه زنبورهای عسل، کلنی گفته می شود که هر کلنی دارای یک رهبر یا ملکه زنبور عسل است. وظیفه ملکه، تخم گذاری در طول سال است که تخم ها تبدیل به زنبور ماده یا نر می شود. در فصل بهار یکی از این تخم ها تبدیل به ملکه می شود. ملکه جدید همراه نوزادان زنبور عسل به صورت دسته جمعی خانه قبلی را ترک می کنند.
اهمیت کندو عسل!
هر کندو عسل شامل گروه چند هزارزنبور عسل یا کلنی و ملکه و چندین هزار نوزاد زنبور عسل می شود. زنبورهای عسل در طبیعت معمولا به شاخه درختان یا به صخره ها می چسبند که به اصطلاح می گویند زنبور بچه کرده است. کسی که بتواند گروه زنبور عسل را در اختیار خود درآورد به این معنی است که زنبورها را رام کرده و مالک آنها شده است که می تواند از عسل طبیعی این زنبورها استفاده نماید. در گذشته، کلنی زنبور عسل را درون سطل های سفالی یا سطل های حصیری یا تنه درختان یا حتی داخل کدوهای تو خالی نگه می داشتند.
پس از گذشت سال ها انواع کندوی عسل تولید شد، که امروزه نام های مختلفی دارند. همانطور که با پیشرفت تکنولوژی خانه های ما تغییر پیدا کردند و از زندگی در غارها به خانه های کنونی رسید، به همین ترتیب خانه زنبورهای عسل نیز از کندوهای قدیمی و بومی به کندوهای مدرن تغییر کرد. اگر نگاهی به کندوهای زنبور عسل دماوند بیندازید خواهید دید همه کندوهای عسل مدرن شده اند و اثری از کندوهای قدیمی دیده نمی شود. کندوی عسل، مهمترین و اساسی ترین ابزار حرفه زنبورداری است و یکی از ملزومات برای شروع کار عسل گیری می باشد.
انواع کندو عسل
کندوهای عسل مکان مهمی برای زندگی و ادامه حیات ملکه و زنبورهای عسل می باشد. علاوه بر آن، کندو عسل محلی برای نگهداری تخم های ملکه و نگهداری لاروهای زنبور عسل است و مکانی است که عسل تولید می شود. به طور کلی کندوها به سه دسته طبیعی، بومی و مدرن تقسیم می شوند.
کندو عسل طبیعی
کندوی طبیعی همانطور که از اسمش مشخص است بدون دخالت انسان و توسط خود زنبورها آماده می شود، این نوع کندوها بیشتر در جنگل ها و غارها پیدا می شوند.
کندو عسل بومی
کندوهای عسل بومی شامل کندوهای تنه درختی، سبدی، گلی، کوزه ای و کدویی می شوند. کندوی گلی به شکل کوزه یک طرفه است و یک سوراخ در پایین آن برای ورود و خروج زنبورها وجود دارد. کندوی تنه درختی هم نوعی کندوی بومی است و همانطور که از نامش پیداست از یک تنه تو خالی درخت به عنوان کندو استفاده می شود. در حال حاضر استفاده از کندوهای عسل مدرن رایج تر است و بیشتر در بورس هستند. به این علت که شرایط استفاده از کندوهای بومی نسبت به کندوهای مدرن سخت تر است. اولین کندوی عسل مدرن، اختراع لانگستروت در سال 1860 میلادی است که این کندو 10 قاب است.
کندو عسل مدرن
کندوهای عسل مدرن که به آن کندوهای جعبه ای نیز گفته می شود، در گذشته از چوب ساخته می شدند، ولی امروزه کندوهای پلاستیکی نیز در دسته کندوهای مدرن قرار گرفته است. از مهمترین مزایای کندوهای عسل مدرن، می توان به متحرک بودن قاب ها اشاره کرد. در کندوهای بومی امکان حرکت دادن و خارج کردن قاب ها وجود ندارد و برای زنبوردار دسترسی به داخل کندوی عسل و کنترل جمعیت کندو کار مشکلی به حساب می آید. از دیگر معایب کندوی بومی این است که هنگام برداشت عسل در کندوهای بومی به زنبورهای عسل درون کندو آسیب وارد می شود.
همینطور در کندوهای بومی و سنتی بازدید از کندو و تعویض ملکه امکان پذیر نیست. اگر در کندوی بومی جمعیت زنبورهای عسل دچار بیماری و آفت شوند امکان درمان آنها وجود ندارد. به همین خاطر تلفات زنبورها در کندوهای بومی خیلی بیشتر است و میزان عسل به دست آمده به طور سالیانه در کندوهای بومی کمتر است و به صرفه نیست. همانطور که قبلا ذکر کردیم از مهمترین تفاوت های کندوی مدرن با کندوی بومی متحرک بودن قاب ها و قطعات و نیز دسترسی آسان به محیط داخلی کندوها می باشد.
برای اینکه بتوانید با وسایل و تجهیزات زنبورداری مکانی را برای تهیه عسل از کندوهای زنبور عسل فراهم کنید، لازم است زنبوردار از محل زندگی زنبورهای عسل و وسایل و تجهیزات مورد نیاز زنبورداری اطلاعات و آگاهی لازم را داشته باشد، تا بتواند در مدت زمان کوتاهی فعالیت زنبورداری خود رابا ایمنی و ظرفیت بالا آغاز کند. حرفه زنبورداری هم مانند دیگر مشاغل نیاز به وسایل و لوازم اولیه دارد که امکان بهره مندی بهتر را فراهم می کند.
برای رسیدن به نتیجه دلخواه زنبوردار باید با این وسایل آشنایی داشته باشد و از طرز کار هر یک از وسایل اطلاع کافی داشته باشد. برای شروع فعالیت زنبورداری به شرایط و لوازمی که در زیر به بیان آن می پردازیم، نیاز دارید.
· فضای مناسب مانند زمین، باغ یا مرتع
· کندوی عسل
· ابزار و تجهیزات زنبورداری مانند لباس، کلاه توری، دستکش، اهرم و...
· مواد مورد مصرف برای ساخت کندو مثل چوب، سیم، دارو و موم ...
