کاربردها و مراحل تولید اسانس
اسانس‌ها جزء گروه روغن‌های فراری محسوب می‌شوند که البته جنبه گیاهی دارند و شامل ترکیبات گیاهی چرب و فرار هستند. اسانس‌ها در واقع مایعی روغنی می‌باشند که از گیاهان به دست می‌آیند و در حقیقت پراکنده شدن بوی خوش و معطر از اجزای بعضی از گیاهان و یا داشتن مزه خاص به علت وجود این اسانس ها می‌باشد.
در گیاهان مختلف، محل تشکیل روغن یا اسانس متفاوت است، مثلا در گیاه نعناع، اسانس در تارهای ترشح کننده گیاه است، در گل محمدی در گلبرگ‌های آن و در گیاهان چتری در لوله‌های روغنی قرار دارد. به علت تبخیر شدن سریع اسانس‌ها در معرض هوا، آنها را در ظرف‌های در بسته نگه داری می‌کنند. همه روغن‌های فرار جزء اسانس ها به حساب می‌آیند.
در ابتدا اسانس‌های جداسازی شده بی رنگ هستند ولی در اثر مجاورت هوا، کم کم تغییر رنگ می‌دهند. یکی از دلایلی که اسانس‌های حاصل از دستگاه اسانس گیری را در ظرف‌های تیره رنگ نگه داری می‌کنند همین است چون بر اثر تابش مستقیم نور اسانس‌ها خواص کیفی خود را به سرعت از دست می‌دهند.
مراحل اسانس گیری
برای اسانس گیری باید مراحلی را پشت سر گذاشت. مرحله اول مخزن یا دیگ پخت است، که مهم ترین و اصلی ترین بخش دستگاه است و جنس آن از استیل می‌باشد که ضد زنگ، ضد ضربه و بسیار مقاوم است. این مخزن دارای درب بسیار محکمی است و دارای واشر سیلیکونی و چفت می‌باشد، به همین خاطر در زمان اسانس گیری کوچک ترین بویی از داخل مخزن به بیرون پخش نمی‌شود.
مرحله بعد مرحله اسانس گیری است. به خاطر اینکه اسانس به اندازه بسیار اندکی به دست می‌آید، اندازه محل اسانس گیری هم کوچک است. در دستگاه این بخش با مهارت خاصی طراحی شده است که به وسیله یک شیلنگ به کندانسور متصل می‌شود. هنگامی که بخار حاصل از جوشیدن گیاهان وارد بخش اسانس گیر شد، روغن موجود یا همان اسانس در ته آن می‌ماند و مایع دوباره به مخزن بر می‌گردد. این عمل آنقدر تکرار می‌شود تا اسانس روغنی تولید شود و داخل قسمت اسانس گیر دستگاه اسانس گیر ریخته شود. مایعی که داخل مخزن می ماند آب مقطر است.
مرحله بعدی کندانسور است. این قسمت جهت خنک کردن بخارات و گرفتن حرارت بخارات و تبدیل آنها به مایع خنک می‌باشد.کندانسور یکی از عوامل مهمی است که به طور مستقیم بر روی قیمت دستگاه‌های اسانس گیر تاثیر گذار است. به این فرآیند و گذر از مراحل فوق، عرق گیری می‌گویند.
مرحله اخر، شیر تخلیه اسانس است که از قسمت‌های مهم و بسیار کاربردی در ساختار این دستگاه به حساب می‌آید. اسانس تولید شده توسط این شیر، تخلیه و آماده برای استفاده می‌شود. اسانس به دست آمده چون حالت روغنی دارد با آب مخلوط نمی‌شود و بر روی سطح جمع می‌شود. چرخه اسانس گیری تا جایی ادامه پیدا می‌کند که همه عصاره و عرقیات و عطر و طعم گیاه خارج شود و آب مقطر باقی بماند.
کاربردهای دستگاه اسانس گیری
دستگاه اسانس گیری کاربرد زیادی در بخش‌های مختلف دارد، مثلا در بخش بهداشتی و آرایشی در تولید عطرها از انواع گیاهان معطر و انواع گل‌ها مثل گل محمدی و رز کاربرد دارد. در بخش دارویی و درمانی برای تولید عرقیجات از انواع گیاهان دارویی به کار می‌رود که این دستگاه معمولا در عطاری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بخش خوراکی تهیه گلاب و گلابگیری و مصرف آن در صنایع غذایی می‌باشد.
آموزش ساخت دستگاه اسانس گیر
برای ساخت این دستگاه به مخزنی تمام استیل با گنجایش حداقل 500 لیتر نیاز است که بخار به یکی از روش‌های تقطیر آب یا بخار، در داخل مخزن دستگاه تولید می‌شود. البته خروجی از مخزن و استخراج عرقیجات یا اسانس از شیر تخلیه توسط کندانسورها انجام می‌پذیرد.
از کندانسورها برای هدایت کردن بخارات و عرقیات از مخزن به شیر تخلیه استفاده می‌شود. از دستگاه اسانس گیر برای تهیه اسانس از انواع گیاهان عطری مثل بابونه و رزماری استفاده می‌کنیم. نمونه‌های تولید شده را با نمونه آزمایش گاهی مقایسه کردیم، میزان بازده اسانس نوع آزمایش گاهی آن نسبت به نمونه تولیدی کمتر بود.
در ساخت دستگاه اسانس گیر خانگی از دیگ‌های مسی عرق گیری برای جایگزینی مخزن دستگاه استفاده می‌شود که برای گرفتن عصاره انواع گیاهان دارویی و گل‌ها کاربرد دارد. یکی از مشاغلی که در حال حاضر با وجود مشکلات اقتصادی، شاهد رشد آن هستیم، تولید عرقیجات گیاهی در حوزه مواد غذایی است. شما می‌توانید با در اختیار داشتن یک دیگ بخار مسی عرق گیری یا همان دستگاه عرق گیری و گلاب گیری، برای خود کسب و کار تازه‌ای راه بیاندازید و با استفاده از دستگاه اسانس گیری خانگی اقدام به تولید انواع عرقیجات و تهیه گلاب کنید و از این راه کسب درآمد کنید.
